Sơ cứu/nối/Sơ-cứu là gì?


Sơ-cứu là gì? sửa

 
Biểu-tượng Sơ-cứu của ISO

Sơ-cứu (danh-từ) là việc cung-cấp tức thì các hỗ-trợ y-tế cho một người bị thương hoặc bị bệnh. Sơ-cứu thường được thực-hiện bởi những người không chuyên, trong phạm-vi trình-độ hạn-chế cho đến khi vết thương hoặc tình-trạng sức-khỏe được cải-thiện (như đứt tay, thâm tím, bỏng rộp...) hoặc đến khi bác- sĩ đến.

Quy-tắc 3G sửa

Các tôn-chỉ của việc sơ-cứu được tóm gọn trong 'Quy-tắc 3G'. Ba điểm này là kim-chỉ-nam cho mọi hành-động của một sơ-cứu-viên.

  • Giữ mạng sống
  • Giảm chấn-thương thêm
  • Gia tăng khả-năng bình-phục

Tìm sự giúp-đỡ bên ngoài sửa

 
Một biển-báo ở Israel: 'First aid' (Sơ-cứu) ở bên trái, 'Children's pool' (hồ bơi trẻ con) ở bên phải.

Phần lớn sơ-cứu-viên chỉ có một lượng kiến-thức y-tế hạn-chế. Do đó, trong tình-huống khẩn-cấp, việc ĐẦU TIÊN cần phải làm là tìm người có chuyên-môn hỗ- trợ. Điều này có thể thực-hiện bằng cách tự gọi điện, hoặc nhờ những người xung-quanh gọi giúp tới một số điện-thoại khẩn cấp. Ở nhiều nơi, số này là 9-1-1. Ở EU, số này là 1-1-2. Hệ-thống thông-tin di-động toàn cầu (GSM) chọn 1-1-2 là số điện-thoại khẩn cấp chuẩn, nên số này có thể được sử-dụng ở hệ-thống GSM, ngay cả ở Bắc Mỹ. Tại Vương-quốc Liên-hiệp Anh và Bắc Ireland và Cộng-hòa Ireland, các số 911, 112 và 999 đều sử-dụng được.

Nếu không thể gọi điện-thoại, hãy cố tìm xem có ai có chuyên-môn y-tế ở gần đấy không. Chỉ trong trường-hợp hoàn-toàn không thể tìm thấy chuyên-viên y-tế và nạn-nhân đang trong tình-trạng nguy-kịch thì mới làm sơ-cứu. Nguy-cơ gây thêm chấn-thương hoặc để cho nạn-nhân đau trong khi thực-hiện sơ-cứu có thể gây tác-hại nhiều hơn việc không làm gì cả mà chỉ đứng đợi bác-sĩ đến.

Ví-dụ: nếu nạn-nhân bị gãy tay thì tốt nhất nên gọi bác-sĩ đến, không nên sơ- cứu. Nếu nạn-nhân bị sặc nước thì nên tiến-hành CPR ngay lập tức (sau khi đã nhờ người khác gọi điện-thoại đến bệnh-viện)

Các số điện-thoại khẩn-cấp ở Việt-Nam sửa

Quốc-gia Cảnh-sát Y-tế Cứu-hỏa Ghi-chú
  Việt Nam 113 115 114

Cấp-cứu 115 có người trực hướng-dẫn cách sơ-cứu trong khi chờ xe cứu-thương đến.

Tại Sài-Gòn, cuộc gọi tới số 115 sẽ được nối thẳng tới khoa cấp-cứu ngoại- viện Bệnh-viện Cấp-cứu Trưng-Vương. "Với những bệnh-nhân chưa ở mức độ nguy- kịch, êkip có thể chuyển người bệnh đến nơi đăng-ký BHYT ban-đầu. Nếu nơi khám BHYT ban-đầu quá xa hoặc quá khả-năng điều-trị, người bệnh sẽ được chuyển đến Bệnh-viện Cấp-cứu Trưng-Vương hoặc một bệnh-viện khác. Còn khi người bệnh trong tình-trạng nguy-kịch sẽ được xe cấp-cứu đưa đến cơ-sở y-tế gần nhất, có khả-năng điều-trị tốt-nhất" [1]

Theo phản-ánh, lực-lượng y-tế 115 có khi đến trễ, vô-trách-nhiệm [2]. Do đó, nếu có điều-kiện, bạn nên gọi vào các số sau:

  • Bệnh-Viện Hồng-Đức 3:
    • Địa-Chỉ: 32/2 Thống-Nhất, Phường 10, Quận Gò-Vấp,Sài Gòn.
    • Tel: 08. 3996 9999 [3]

Các số điện-thoại khẩn-cấp ở các nước khác sửa

Châu Á sửa

Quốc-gia Cảnh-sát Y-tế Cứu-hỏa Ghi-chú
  Trung-Quốc Tuần-tra: 110

Giao-thông: 122

120 119 Tai-nạn giao-thông - 122.
999 dùng chung cả 3 lĩnh-vực tại các thành-phố lớn.
  Myanmar 199
  Hồng-Kông 999 992 (số fax trên đường dây cố-định, tin-nhắn SMS trên điện-thoại di- động – sau này chỉ dành cho người khuyết-tật); 112từ điện-thoại di-động
  Đài-Loan 110 119
  Ấn-Độ 100 102 101 Cảnh-sát giao-thông - 103.
112
  Indonesia 110 118/119 113 Tìm kiếm cứu-hộ - 115; Thiên-tai - 129; Điện - 123; Điện-thoại di-động và điện-thoại vệ-tinh - 112.
  Iran 110 115 125 110 dùng chung, 112 cũng có thể gọi từ di-động
  Israel 100 101 102 112 dùng chung cho di-động.
103 Điện-lực.
106 thành-phố
  Nhật-Bản 110 119 Khẩn-cấp trên biển - 118.
  Hàn-Quốc 112 119 Đường dây nóng an-ninh quốc-gia - 111; Phát-hiện gián-điệp - 113; Báo-cáo trẻ-em, người già, khuyết-tật, tâm-thần lang-thang, thất- lạc - 182; 114 kết-nối trực-tiếp đến nhà cung-cấp dịch-vụ.
  Kuwait 777
  Liban 112 140 175
  Ma-Cao 999

318

  Malaysia 999 Bảo-vệ thành-phố - 991; Cứu-hỏa - 994; 112 từ di-động.
  Mông Cổ 102 103 101 100
  Nepal 100/103 101
  Oman 9999
  Pakistan 15/1122 115 16 15/1122 dùng chung mọi lĩnh-vực. 112 dùng cho di-động.
  Philippines 117 112911 nối trực-tiếp đến 117. 112 và 911 gọi từ di-động. 117 nhắn tin từ di-động.
  Qatar 999
  Ả-Rập-Saudi 999 997 998 Cảnh-sát giao-thông - 993; Khẩn-cấp - 911, 112 hoặc 08
  Singapore 999 995 Du-khách nước ngoài đến Singapore có điện-thoại đã chuyển vùng có thể quay số 112 hoặc 911 để kết-nối đến số trung-tâm.
  Sri Lanka 119/118 110 111 Accident service - 11-2691111.
  Thái-Lan 191 1669 199 Băng-Cốc - 1646, Cảnh-sát du-lịch 1155 (dùng tiếng Anh).

Châu Phi sửa

Quốc-gia Cảnh-sát Y-tế Cứu-hỏa Ghi-chú
  Chad 17 18
  Djibouti 17 18
  Ai-Cập 122 123 180 Cảnh-sát du-lịch - 126; Cảnh-sát giao-thông - 128; Điện-lực - 121; Gas - 129.
  Ghana 191 193 192 999 dùng chung cả 3 lĩnh-vực.
  Mali 17 15 18
  Morocco nội-hạt 19
toàn quốc 177
15 15
  Nigeria 199 199 199 199 dùng chung cả 3 lĩnh-vực.
  Nam Phi 10111 10177 10111 112 từ điện-thoại di-động.
  Tunisia 197 190 198 Bảo-an quốc-gia - 193.
  Rwanda 112
  Uganda 999
  Sudan 999 999 999 Cảnh-sát giao-thông 777777
  Sierra Leone 019 999
  Zambia 999 991 993 112 từ điện-thoại di-động.
  Zimbabwe 995 994 993 999 dùng chung cả 3 lĩnh-vực.

Các chú thích sửa

  1. Thông-tin cấp-cứu 115
  2. Phải đưa số điện-thoại mới gọi được xe cấp-cứu 115
  3. Bệnh-viện Hồng-Đức