Sách binh pháp/Binh pháp Khổng Minh/Mừng - Giận

Phép mừng giận là khi mừng thì chẳng nên mừng về việc không đáng mừng, khi giận thì chẳng nên giận về điều không đáng giận.

Trong khi mừng giận phải hiểu rõ vào loại nào. Khi giận không nên làm hại kẻ vô tội, khi mừng không nên nghe theo lời kẻ sĩ đáng trừ bỏ.

Lúc mừng giận không thể không hiểu rõ lý do. Khi mừng không nên tha cho kẻ có tội, khi giận không nên giết kẻ vô tội.

Trong việc mừng giận, không nên làm bậy bạ, làm việc tư mà bỏ việc công. Người tướng không thể giận việc riêng mà gây việc chiến tranh mà phải lợi dụng tâm chí của quần chúng, còn nếu lấy sự giận việc riêng mà gân chiến ắt là việc sử dụng quần chùng phải thất bại.

Đã giận rồi không thể vui trở lại, đã mừng rồi không thể lại giận.

Cho nên trước hết dùng văn rồi sau đó mới dùng võ. Trước hơn ắt là sau thua, trước giận ắt là sau hối tiếc, chỉ một sáng giận dữ để thân thể phải tiêu vong.

Cho nên người quân tử uy nghiêm mà không dữ tợn, bực tức mà không giận dữ, lo mà không sự, vui mà không mừng, phải có việc đáng bực tức rồi sau mới dùng uy vũ thêm vào.

Dùng uy vũ thêm vào ắt là hình phạt được thi hành, hình phạt thi hành ắt là bọn gian tà bị ngăn cản. Không dùng uy vũ thêm vào ắt là hình phạt không đúng, hình phạt không đúng ắt là các việc xấu không được sửa chữa, nước ấy phải mất.