Bài 6: Câu lệnh nhập xuất

Bên cạnh những câu lệnh tính toán, chúng ta cũng cần biết tới câu lệnh nhập xuất. Việc xuất kết quả ra màn hình cũng là một câu lệnh riêng. Nếu không có các câu lệnh nhập xuất, chúng ta sẽ không thể chạy chương trình với nhiều bộ dữ liệu khác nhau và không thể biết được chương trình có chạy theo mong muốn không.

Trong bài này, chúng ta sẽ học về hai câu lệnh cin và cout tương ứng là hai câu lệnh nhập xuất. Để có thể sử dụng hai câu lệnh này, chúng ta phải khai báo thư viện iostream như sau:

#include <iostream>

Nhập dữ liệu vào từ bàn phím

Việc nhập dữ liệu từ bàn phím được thực hiện bằng câu lệnh cin. Xem các ví dụ sau:

cin >> n;

Nhập vào biến n

cin >> a >> b >> c;

Nhập lần lượt vào các biến a, b, c

Về bản chất, câu lệnh cin là nhập dữ liệu vào bàn phím được cách nhau bởi ít nhất 1 dấu cách hoặc xuống dòng. Do vậy, khi nhập dữ liệu, ta có thể để nhiều dữ liệu trên một dòng được ngăn bởi dấu cách hoặc để mỗi dữ liệu trên một dòng. Ngoài ra, sau này khi học chuỗi kí tự (Bài 17) ta sẽ hiểu được rằng tại sao câu lệnh này không thể nhập các chuỗi kí tự có chứa dấu cách.

Lưu ý cú pháp: các biến trong câu lệnh cin được phân cách bởi dấu >> có mũi tên hướng vào các biến nhớ. Đừng nhầm lẫn với dấu << trong câu lệnh cout.

Xuất dữ liệu ra màn hình

Việc xuất dữ liệu từ màn hình được thực hiện bằng câu lệnh cout. Xem các ví dụ sau:

cout << "Xin chao"; In ra màn hình chữ "Xin chao"	cout << 6 + 2*3; In ra màn hình kết quả của biểu thức
cout << "Toi sinh nam" << 2008; Phân cách các kiểu dữ liệu khác nhau bằng dấu `<<`	cout << a << b << c; In ra màn hình 3 biến a, b, c (liền nhau, chưa có dấu cách)

Câu lệnh cout là xuất dữ liệu trên một dòng duy nhất. Nếu có nhiều câu lệnh cout, dữ liệu xuất ra ngoài màn hình sẽ nối đuôi nhau trên một dòng. Vì vậy, muốn xuống dòng, ta sử dụng một trong hai cách sau:

cout << "Xin chao\n";
cout << 2023 << "\n";

Cách 1: Thêm kí tự đặc biệt "\n"

cout << "Xin chao" << endl;
cout << 2023 << endl;

Cách 2: Thêm đối tượng endl

BÀI TẬP

Bài 1: Viết chương trình gửi lời chào với giới thiệu bản thân (mỗi câu 1 dòng)

Xin chao!
Toi ten la Ngo Bao Chau
Sinh nam 1972
Hien la Giao su Toan hoc

Bài 2: Chương trình dưới đây chứa một vài lỗi. Hãy tìm và sửa để có thể chạy được

#include <oistream>
using namespace std;

int main() {
    cout << "Neu dong chu nay "
         >> "hien thi duoc tren man hinh";
    
    cout << " thi ban da thanh cong\\n";
    return 0;
}