Thuật lừa để thắng tranh biện/Thuật lừa 20

Bù nhìn rơm

Kẻ thao túng biết tầm quan trọng của việc khiến đối thủ trông tồi tệ. Dù quan niệm của đối thủ có ra sao, một kẻ thao túng lão luyện cũng có thể làm cho đối thủ trông như đang đưa ra quan điểm khác, rất không đáng tin. Thủ đoạn trình bày sai các quan điểm của người khác để giành lợi ích về mình này đôi khi còn được gọi là ngụy biện tạo "bù nhìn rơm". Theo nghĩa đen, một người "rơm" là không có thực, dù có thể trông giống thực. Lập luận bù nhìn rơm là sự trình bày sai hay gây lạc hướng lập luận của người khác.

Giả sử, có người muốn cải cách hệ thống tư pháp hình sự của Mỹ (sao cho ngày càng có ít người vô tội bị kết án oan sai và bị tù đày). Đối thủ của họ có thể sẽ bóp méo rất khéo bằng lập luận bù nhìn rơm như sau: "Vậy tôi đoán điều anh muốn là giải thoát mọi kẻ phạm tội và khiến chúng ta thậm chí còn bị đe dọa nhiều hơn hiện nay nữa chứ gì!". Dĩ nhiên, không ai nói hay muốn thế cả, nên rõ ràng người này đang lập luận dựa vào một người "rơm". Bằng cách trình bày sai lập trường của một người và thể hiện nó ra dưới hình thức mà người ta sẽ phản bác, kẻ thao túng sử dụng thành công chiến lược "bù nhìn rơm". Lẽ dĩ nhiên, ngoài việc trình bày sai lập luận của đối thủ, kẻ thao túng còn có thể tuyên bố rằng đối thủ đang trình bày sai ý mình. Trong trường hợp này, bậc thầy xuyên tạc có thể công kích rằng đối thủ đang sử dụng ngụy biện bù nhìn rơm. Trong bất kỳ trường hợp nào, kẻ thao túng đều muốn đảm bảo rằng lối trình bày tốt nhất cho lập luận của mình sẽ được đối chiếu với lối trình bày lập luận tệ nhất có thể có của đối thủ. Những kẻ thao túng sẽ làm cho đối thủ trông tồi tệ vừa cùng lúc làm cho mình trông tốt đẹp.

Hãy hình dung một nhà môi trường đưa ra lập luận sau:

"Mỗi người trong chúng ta sẽ thực hiện phần mình để giảm thiểu lượng ô nhiễm mà ta đang tạo ra cho hành tỉnh này. Chẳng hạn, ngành công nghiệp ô tô cần tìm ra những hình thức nhiên liệu thay thế khác, hình thức nhiên liệu sạch hơn. Ta cần bỏ việc sử dụng xăng như nguồn nhiên liệu chính của ta cho ô tô. Nếu không, hành tinh của ta sẽ không ngừng bị tổn hại"

Kẻ thao túng đang tìm cách hạ uy tín của nhà môi trường này có thể sẽ trình bày sai lập luận của ông này như sau:

"Điều đối thủ tôi thực sự đang ủng hộ là một CHÍNH PHỦ LỚN HƠN. Gã này muốn bỏ đi quyền lựa chọn của các bạn và đưa cho chế độ quan liêu ngày càng nhiễu quyền kiểm soát cuộc sống của các bạn hơn. Đừng để gã thoát khỏi tội này!"