Sách Y Học/Đông y/Học thuyết chữa bệnh và trị bệnh

Bệnh sửa

Đông y quan niệm mọi thứ bệnh đều do

  • Bệnh sinh ra "âm dương mất cân bằng". Khi âm dương, ngũ hành cân bằng thì cơ thể khỏe mạnh. Cho nên, việc chữa bệnh nhằm lặp lại trạng thái cân bằng âm dương trong cơ thể.
  • Bệnh sinh ra do bởi Thất tình và Lục dục . Thất tình bao gồm Vui, Buồn, Lo, Sợ, Giận, Nghĩ , Kinh . Lục dục bao gồm Phong (Gió) , Hàn (Lạnh) , Thử (Nắng) , Thấp (Ẩm) , Táo () , Hỏa (Nhiệt)
  • Ngoài ra, bệnh sinh ra do bởi ô nhiểm từ môi trường xung quanh như không khí bẩn thỉu


Chẩn bệnh sửa

Đông y dựa vào Tứ chẩn , khai thác các triệu chứng bệnh . Căn cứ vào Bát cương để bệnh tật được quy thành các hội chứng thiên thắng hay thiên suy về âm dương của các tạng phủ kinh lạc…

Tứ chẩn sửa

Chẩn đoán Đông y dùng 4 phương pháp chẩn bệnh sau

1 Vọng chẩn

Quan sát bệnh nhân và hoàn cảnh

2 Văn chẩn

Lắng nghe âm thanh từ thể trạng và tâm sự của bệnh nhân

3 Vấn chẩn

Hỏi bệnh nhân và người nhà những điều liên quan

4 Thiết chẩn

Khám bằng tay và dụng cụ) để xác định bệnh trạng.

8 cương lĩnh sửa

Chẩn đoán Đông y dùng 8 cương lĩnh Để đánh giá vị trí nông sâu của bệnh, tính chất bệnh, trạng thái người bệnh và xu thế trung nhất của người bệnh

Trong đó âm và dương là hai cương lĩnh tổng quát nhất gọi là tổng cương; thường bệnh ở biểu là thực, nhiệt thuộc về dương; bệnh ở lý là hàn , là hư thuộc về âm.

Trị bệnh sửa

Bát pháp trị bệnh sửa

Văn hóa phương Đông coi trọng "cân bằng" và "điều hòa". Để chữa trị bệnh tật, Đông y sử dụng 8 biện pháp cơ bản

  1. han (làm ra mồ hôi),
  2. thổ (gây nôn) ,
  3. hạ (thông đại tiện) ,
  4. hòa (hòa giải) ,
  5. ôn (làm ấm) ,
  6. Thanh (làm mát) ,
  7. tiêu (tiêu thức ăn tích trệ) ,
  8. bổ (bồi bổ) để khôi phục cân bằng Âm dương

Các phương pháp trị liệu khác sửa

Các phương pháp trị liệu khác trong Đông y

Uống thuốc sửa

Dưởng sinh sửa

Do chủ trương "trị vị bệnh" nên Đông y rất coi trọng dưỡng sinh - nâng cao "chính khí", chính khí đầy đủ thì bệnh tật không thể xâm phạm (Chính khí tồn nội, tà bất khả can).

Đó cũng là tư tưởng "tướng giỏi không cần đánh mà thắng" trong Tôn Tử binh pháp (Bất chiến nhi khuất nhân chi sư). Trong sách Nội kinh, dưỡng sinh được đặt vào vị trí tối cao, còn trị liệu chỉ được xem là biện pháp ở bình diện thấp. Tấn công trực tiếp vào "bệnh tà" chỉ được Đông y xem như biện pháp cuối cùng, bất đắc dĩ. "Trị vị bệnh", "phòng bệnh hơn chữa bệnh" - là chiến lược y tế vô cùng sáng suốt và là nét văn hóa độc đáo của Đông y từ ngàn năm xưa. Ngày nay, khi phổ bệnh đang có xu hướng chuyển từ nhiễm trùng sang bệnh tâm thân, nội tiết, chuyển hóa, phương thức sống,... thì chiến lược đó sẽ còn có giá trị thực tiễn và khoa học to lớn hơn nữa.


  • Tịnh dưởng không làm việc thái quá ,
  • Ngủ nghê đầy đủ ,
  • Ăn uống kiêng cử
  • Ở nơi sạch sẻ , thoáng mát, rộng rải