Sách Phật giáo/Giáo lý/Âm dương
Âm dương theo Phật tổ đại diện cho 2 cá tánh sinh diệt đối nghich của mọi thực thể . Thí dụ như Hiền và dữ , Ngay và gian , ngày và đêm, tối và sáng, mưa và nắng, nóng và lạnh ...
Bảng âm dương
sửaÂm Dương Diệt Sinh Thua Thắng Bại Thành Mất Được Dữ Hiền Ngay Gian Xấu Đẹp Hèn Sang
Tam dịch âm dương
sửaDịch có nghỉa là biến hóa . Tam dịch âm dương có nghỉa là 3 biến hóa âm dương như sau
Tam dịch Ý nghỉa Bất dịch Âm dương giao hòa Mọi thực thể đều có 2 cá tánh sinh diệt đối nghịch Dịch Âm dương bất hòa Âm thịnh, Dương suy . Dương thịnh, Âm suy Biến dịch Âm dương sinh diệt Âm diệt, Dương sinh . Dương diệt, Âm sinh
Nói đến Âm Dương tức là nói đến định luật vãng lai, tụ tán. Hiểu được định luật tụ tán tức là hiểu được quá khứ vị ali của vũ trụ. . Khi tu. thi` thanh . Khi' tan thi die^.t
Dịch chủ trương bất kỳ hiện tượng gì cũng có biến dịch, cũng có đầy vơi, tăng giảm, cũng chịu định luật sinh trưởng, thu tàng.
Tứ vận âm dương
sửaVận có nghỉa là vận hành . Tứ vận âm dương có nghỉa là 4 vận hành âm dương
Tứ vận Ý nghỉa Sinh Dương thịnh, Âm suy Thịnh Dương sinh , Âm diệt Suy Âm thịnh, Dương suy Diệt Âm sinh , Dương diệt
Luân hồi
sửaChu kỳ Tứ vận âm dương
Tứ vận Ý nghỉa Thí dụ 1 Sinh Mặt trời mọc 2 Thịnh Mặt trời lên 3 Suy Mặt trời xuống 4 Diệt Mặt trời lặn
Ứng dụng
sửaÂm dương Ngũ hành của Bát quái
sửaBát Quái Âm dương Ngũ hành Kiền dương kim Đoài âm kim, Ly âm hỏa, Chấn dương mộc, Tốn âm mộc, Khảm dương thủy, Cấn dương thổ, Khôn âm thổ.
Âm dương trong Thiên can Địa chi Lịch
sửaCan Chi Lịch Thuộc tính Dương Thuộc tính Âm Lịch Dương lịch Âm lịch Can - Thiên can Giáp, Bính, Mậu, Canh, Nhâm Ất, Đinh, Kỷ, Tân, Quý Chi - Địa chi Tý, Dần, Thìn, Ngọ, Thân, Tuất Sựu, Mảo, Tị, Mùi, Dậu, Hợi
Âm dương trong Đông y
sửaTriệu chứng Dương chứng Âm chứng âm thịnh dương thịnh Người lạnh, tay chân lạnh, tinh thần mệt mỏi, thở nhỏ, thích ấm, không khát, tiểu tiện trong dài, đại tiện lỏng, nằm quay vào trong, sắc mặt trắng, lưỡi nhạt, mạch trầm nhược Tay chân ấm, tinh thần hiếu động (hưng phân, kích động), thở to và thô, sợ nóng, khát nước, nước tiểu đỏ, đục và ít, đại tiện thì táo, nằm quay ra ngoài, sắc mặt đỏ, mạch hoạt sác, phù sác hữu lực
Âm hư Dương hư
Triều nhiệt, nhức trong xương, ho khan, họng khô, hai gò má đỏ, ra mồ hôi trộm, ngũ tâm phiền nhiệt, vật vã, lưỡi đỏ ít rêu, mạch tế sác
Sợ lạnh, chân tay lạnh, ăn uống chậm tiêu, di tinh liệt dương, đau lưng, mỏi gối, rêu lưỡng trắng, chất lưỡng nhạt, ỉa chảy, tiểu tiện trong dài, mạch nhược, vô lực
Vong âm Vong dương
Lạnh, dính,vị nhạt Lạnh Nhuận Phù sác, vô lực. Hoặc vi muốn tuyệt Không khát,thích uống nước nóng
Nóng và mặn không dính Ấm Khô Phù vô lực mạch xích yếu Khát, thích uống nước lạnh.